2015
Esmee Braam studeert aan Rijksuniversiteit Groningen.
Esmée Braam is derdejaars student geneeskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen en was deze zomer drie weken in Sri Lanka. Naast twee weken stage het ziekenhuis deed ze een week Ayurvedic Medicine Experience bij de orthopedische kliniek.
Hoe was het om te observeren in Sri Lanka?
Ik liep mee op de kinderafdeling met twee andere geneeskundestudenten van Work the World. Een daarvan kwam uit Singapore en de andere uit Engeland. Daarnaast liepen er nog zeven studenten mee uit Sri Lanka. Met hen heb ik heel veel contact gehad.
We begonnen ’s ochtends rond acht uur met het doorlopen van patiëntdossiers. Die verdeelden we onder elkaar en liepen de patiënten bij langs. Er waren verschillende artsen, allemaal met een andere functie en rang. De consultant, die als enige echt kinderarts is, gaat alle patiënten bij langs om de behandeling te bepalen. Soms loop je dan met een enorme groep langs een patiënt; op een gegeven moment waren het zelfs 25 man!
Ik heb ook een dagje polikliniek gedaan. Dat was heel bijzonder omdat de wachtkamer helemaal vol zit. Patiënten komen aan tussen 4 uur ’s nachts en 7 uur ’s ochtends. Wie het eerste komt, wordt het eerst geholpen. De arts komt om 9.30 uur ’s ochtends aan en begint dan met het bepalen van de behandelingen. De studenten kijken wel alvast welke patiënten de meeste spoed hebben. Uiteindelijk checkt de arts zo’n tien van het totale aantal mensen en de rest wordt door studenten en artsen in opleiding gecheckt.
Wat voor praktische ervaring heb je opgedaan?
Omdat ik meeliep op een afdeling waar mensen vaak voor langere tijd lagen heb ik geen concrete behandelingen gezien. Mijn stage bestond uit het observeren en plannen maken, die dan door de zusters worden uitgevoerd. Wel heb ik veel mijn stethoscoopgebruik kunnen oefenen en ik heb lichamelijk onderzoek gedaan.
Wat we heel veel hebben gedaan is naar het hart en longen luisteren. Er waren ontzettend veel kindjes met respiratoire aandoeningen. Dat was voor mij hele goede manier om afwijkingen in de longen te horen.
Hoe was de samenwerking met lokale studenten?
Alle patiënten spreken Sinhala en wij hadden het geluk dat er lokale studenten waren. Zij vertaalden voor ons, zodat wij ook konden communiceren. Alles wat wij wilden weten konden zij vertalen. Met de artsen liep de communicatie iets minder goed. Hun Engels is gebrekkiger en ze hebben vaak een heftiger accent.
Ik was eerlijk gezegd verbaasd over hoe goed hun kennis was. De studenten waren heel erg goed op de hoogte waren van de ziektebeelden die er waren en ik kon van hun heel veel leren.
Waarom deed je de Ayurvedic Medicine Experience en hoe was het?
Ik wilde een beetje afwisseling en had mooie verhalen over de AME gelezen. Een overheidsziekenhuis is zo anders dan een traditionele kliniek en daar was ik heel erg benieuwd naar. En naar de geneeswijze natuurlijk.
Het was echt fantastisch! Ik weet niet zo goed waar ik moet beginnen. We gingen vier dagen in de ochtend naar het ziekenhuis. De patiënten die we daar hebben gezien waren heel bijzonder.
Elke dag hadden we ander programma. Sem, de gids en vader binnen het gezin, ging vaak met ons mee. Zijn neefje, Kamul, sloot dan ook aan. Elke ochtend brachten ze ons naar het ziekenhuis. ’s Middags deden we van alles. We hebben cricket gespeeld met het gastgezin, kookles gehad, met os en wagen gereden, bootje gevaren, olifanten gewassen en heel veel mooie zonsondergangen gezien.
Het gezin was heel groot. Iedere dag zagen we weer nieuwe kinderen, neefjes of nichtjes, allemaal gerelateerd aan elkaar. Ze zijn er heel vrij en open. Je wordt echt opgenomen in zo’n gezin.
Medische hoogtepunten
Een van mijn hoogtepunten bij de AME was op een dag dat we buiten zaten tijdens de pauze. Er kwam een busje aanrijden met een grote laadbak die vol zat met mensen (15 ongeveer). Ze sprongen eruit en tilden er met z’n allen een jongen uit naar de behandeltafel. Hij schreeuwde het uit van de pijn. Ze kwamen van de oostkust, wat zo’n 8 uur rijden is over hobbelwegen. Hij had twee fracturen in zijn bovenarm, zijn been was gebroken en hij had nog ergens een fractuur. De arts wacht gewoon totdat die jongen er ligt. Ze waren bij een ziekenhuis langs geweest en hadden de röntgenfoto meegenomen. Daarop zag je dus die twee breuken in zijn arm en dat er een los stukje bot zat. De behandeling bestond uit een oliebehandeling, bladeren, kruiden, op sommige plekken een spalkje, op andere niet en dan verband er omheen. De arts was aan het duwen en trekken aan dat been terwijl het gebroken is. Dat was het moment dat ik zei dat hij geopereerd moest worden, maar zij zeiden van niet. Ik had er geen vertrouwen in, maar zij wel.
Nog zo’n hoogtepunt bij de AME was bij de allerlaatste patiënt. Wij hadden al afscheid genomen van de arts en iedereen bedankt en waren van plan om naar de kust te gaan. Toen kwam er nog een patiënt binnen. Een jongen van vier die zijn beentje had gebroken op twee plekken. Hij was er vier dagen eerder ook al en had ook al een behandeling gehad. Met een student uit Ierland heb ik hem opnieuw behandeld. Alles van de vorige behandeling er af gehaald en opnieuw ingezwachteld. Dat arme kindje krijste van de pijn. De arts kwam eraan, keek even en ging weer weg. Dat was alles wat hij van dat jongetje heeft gezien.
Ik heb ook heel veel thalassemie-patiënten gezien, dat komt in Nederland bijna niet voor. Veel kinderen die je aan de bloedtransfusie ziet zitten.
Ook was een patiënt die een kuur moest krijgen. In Sri Lanka gebeurt het vaak dat de familie de behandeling moet uitvoeren. Ze houden bijvoorbeeld een zuurstofmasker voor. Ook antibiotica geeft de familie zelf. Een moeder had haar kindje de verkeerde dosis gegeven, die moest toen naar de IC.
Wat blijft je het meest bij?
Niet alleen de patiënten blijven me bij, het is vooral de hele ervaring. Tijdens de ronde bleven we hangen bij een afdeling met hele zieke kindjes. Het was er super warm, geen airco en 25 artsen en studenten die om dat kleine bedje heen stonden. Een van de kinderen had spinale spieratrofie, waardoor deze patiënt van 9 maanden oud zich niet kon bewegen. Hij zou binnen een jaar overlijden, maar niemand had dat aan de moeder verteld, dus zij wist gewoon niet wat er aan de hand was. Uiteindelijk kreeg ze het nieuws en moest ze ontzettend huilen. De artsen liepen weg nadat de ronde klaar was en communiceerden niet met haar, maar met elkaar. Ik heb haar nog wel getroost, maar dat is moeilijk als je de taal niet spreekt.
Er was ook een meisje met Langerhans histocytosis, kanker in de alvleesklier. De eerste dag dat ik er was zag ik haar. Ze had vlekjes op haar gezicht, haar oor hing naar beneden en ze had een bobbel in haar nek. De arts heeft ons uitgelegd wat het meisje precies had. In de twee weken dat ik daar was, was het verschil bij haar zo groot en het ging alleen maar slechter met haar. De moeder stond ernaast zonder dat ze enig idee had wat de artsen deden. Er was ook niet echt een goede behandeling. Dat vergeet je niet snel.
Wat voor advies heb je voor toekomstige studenten?
Ga het doen! En ga ook vooral in je eentje. Ik was alleen, maar er waren ook groepjes. Volgens mij is het veel leuker en haal je er meer uit als je alleen bent. Ik ben een keer eerder alleen naar Frankrijk geweest, toen met een vriendinnetje naar Spanje en nu weer alleen. Je leert meer mensen kennen, want je moet meer ondernemen. Je moet wel, je gaat toch wel. Juist de mensen die je dan tegenkomt geven vriendschappen voor het leven (ondanks dat je ze misschien nooit meer ziet).
Als je er heen gaat, ga dan ook in de weekenden op pad. Ik heb de mooiste stranden van Sri Lanka gezien en we zijn gaan snorkelen. Aan de zuidkust was tsunamimuseum dat heel indrukwekkend is. Je rijdt langs de plek waar de grootste schade is geweest en daar staat een klein museumpje. Het is opgezet door een Nederlandse vrouw, samen met een lokaal gezinnetje. Hun oude huis is nu het museum. Het ligt er vol met foto’s en verhalen van de mensen daar. Heftig, maar wel mooi.
Haal alles eruit wat er in zit!
